taviz tavizi doğurur ne demek?

Taviz Tavizi Doğurur

Taviz tavizi doğurur (İngilizce: Slippery slope argument), bir eylemin kabul edilmesinin, kaçınılmaz olarak benzer, istenmeyen eylemlerin bir zincirine yol açacağı varsayımına dayanan bir mantık hatası türüdür. Bu argüman genellikle, ilk eylemin kendisinin doğrudan istenmeyen sonuçlara yol açacağına dair yeterli kanıt olmaksızın kullanılır.

Genel Bakış

"Taviz tavizi doğurur" argümanı, bir dizi olayın birbirini tetikleyerek sonunda istenmeyen bir sonuca ulaşacağına dair bir korkuya dayanır. Bu argümanı kullananlar, ilk adımı atmanın, sonraki adımları durdurmanın zorlaşacağını ve sonunda kontrol edilemeyen bir sürece yol açacağını iddia ederler.

Bu argümanın zayıflığı, genellikle olaylar arasındaki bağlantıların kanıtlanmamış varsayımlara dayanmasıdır. Herhangi bir olay zincirinin gerçekleşeceğine dair gerçek bir kanıt olmadan, argüman bir korku tellallığı taktiğine dönüşebilir.

Argümanın Yapısı

"Taviz tavizi doğurur" argümanı genellikle şu şekilde yapılandırılır:

1. A eylemi gerçekleştirilirse.
2. A, B eylemine yol açar.
3. B, C eylemine yol açar.
4. ...ve böyle devam eder.
5. Sonunda Z eylemine ulaşılır (ki bu istenmeyen bir sonuçtur).
6. Bu nedenle, A eylemi gerçekleştirilmemelidir.

Bu argümanın geçerli olabilmesi için, her bir adımın bir sonrakine yol açacağına dair makul kanıtlar sunulmalıdır. Aksi takdirde, argüman zayıf ve hatalı olur.

Örnekler

• Siyasi Tartışmalarda: "Eğer eşcinsel evliliğe izin verirsek, yakında insanlar hayvanlarla evlenmek isteyecekler!" Bu argüman, eşcinsel evliliğin kabul edilmesinin, hayvanlarla evliliğe yol açacağına dair mantıksal bir bağlantı kurmaz ve bu nedenle bir "taviz tavizi doğurur" hatasıdır.
• Yasal Konularda: "Eğer bir kişiye küçük bir vergi indirimi yaparsak, bu durum hükümetin iflasına kadar gidebilir!" Burada, küçük bir vergi indiriminin hükümetin iflasına yol açacağına dair gerçekçi bir kanıt sunulmadığı için, argüman hatalıdır.
• Günlük Konuşmalarda: "Eğer çocuğuna bir şeker verirsen, sürekli şeker isteyecek ve sonunda obez olacak!" Bu argüman, bir şekerin obeziteye yol açacağına dair abartılı bir iddiada bulunur ve mantıksal bir temele dayanmaz.

Argümanın Eleştirisi

"Taviz tavizi doğurur" argümanı, mantıksal olarak zayıf ve genellikle manipülatif bir araç olarak eleştirilir. Bu argüman, bir dizi olayın gerçekleşeceği varsayımına dayanır, ancak bu varsayımı destekleyecek somut kanıtlar sunmaz.

Ayrıca, bu argüman, her eylemin ayrı ayrı değerlendirilmesi ve olası sonuçlarının dikkatlice tartılması yerine, korkuya dayalı bir karar verme sürecini teşvik eder. Bu durum, rasyonel ve dengeli bir tartışma ortamını engelleyebilir.

Ne Zaman Geçerli Olabilir?

"Taviz tavizi doğurur" argümanı her zaman hatalı değildir. Bazı durumlarda, belirli bir eylemin gelecekteki olaylara yol açacağına dair gerçekçi kanıtlar bulunabilir. Örneğin, bazı bağımlılık türlerinde (örneğin, uyuşturucu bağımlılığı) ilk kullanımın, bağımlılığa ve daha ciddi sorunlara yol açma olasılığı daha yüksektir. Bu durumda, argümanın dayandığı olay zinciri, bilimsel ve ampirik kanıtlarla desteklenebilir.

Ancak, bu tür durumlarda bile, her bir olayın olasılığının ve potansiyel sonuçlarının dikkatlice değerlendirilmesi önemlidir.

Sonuç

"Taviz tavizi doğurur" argümanı, dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi gereken karmaşık bir mantıksal yapıdır. Bu argüman, genellikle korkuya dayalı bir yaklaşımı teşvik eder ve mantıksal olarak zayıf olabilir. Ancak, bazı durumlarda, belirli bir eylemin gelecekteki olaylara yol açacağına dair gerçekçi kanıtlar varsa, geçerli olabilir. Bu nedenle, bu tür argümanları değerlendirirken, her bir adımı dikkatlice incelemek ve varsayımları sorgulamak önemlidir. Eleştirel düşünme becerilerini kullanarak, bu tür argümanların geçerliliğini değerlendirmek, daha rasyonel ve dengeli kararlar vermemize yardımcı olabilir.